TC Merkez Bankasının 2019’ün ilk 9 aylık verilerine bakılırsa kredi kartları ile yapılan alışveriş miktarı 287 milyar TL’ye ulaşmış durumda. Yıl sonunda ise bu rakam 400 milyar TL’yi buldu. Bankaların kredi kartı aracılığı ile kullandırdıkları krediler, Eylül sonunda 90 milyar TL seviyesinde oldu. Yapılan harcamaların taksitlendirme durumuna bakıldığında yaklaşık 53 milyar TL’lik kısmı taksitli, 37 milyar TL’lik kısmı ise taksitsiz olarak kayıtlara geçti. Kredi kartları ile taksitli alışveriş en çok market ve büyük alışveriş merkezlerinde yapılıyor. Bir önceki yıla göre bu alanda yüzde 87 bir artış gözlenmiş.
Harcamaların Kredi Kartı İle Taksitlendirilmesi
Harcamaların taksitlendirilmesinin ekonomi açısından iyi yönleri çok elbette. Öncelikle alım gücünü rahatlatarak ekonomiye canlılık getiriyor. Bunun dışında belgesiz yapılan alışverişleri önlüyor. Kredi kartı ile ödeme yapıldığında zorunlu olarak fiş veya fatura kesiliyor ve vergi kaybının önüne geçiliyor. Böyle olunca firmalar da kendi mal alışları için fatura istemek zorunda kalıyorlar. Bir şekilde vergi iadelerinin kalkmasının olumsuz yansımaları da önlenmiş oluyor. Ayrıca harcamalarının kredi kartı ile yapılmasının vergi gelirlerinin artmasında ve ekonomik büyümede de olumlu etkileri var.
Bunlar olumlu yanlar. Ama taksitlendirilerek yapılan sorumsuz harcamaların oluşturduğu yıkımlar göz ardı edilecek gibi değil. Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu, ödenmeyen kredi kartı harcamaları yüksek meblağlara ulaşınca bazı kısıtlamalar getirmeye çalışıyor. Elbette harcamalara getirilecek kısıtlamalar sadece tüketiciyi ve iş yeri sahiplerini etkilemeyecek. Bundan ekonomi ve vergi gelirleri de olumsuz etkilenecek. Yapılan taksit sınırlamaları bir anlamda tasarruf tedbirlerinin de bir parçası. Bu şekilde ithalat rakamlarını aşağı çekme ve cari açığı düşürme de hedefleniyor.
Kullanıma Kapatılan Kredi Kartları
Kartlar geçici ve kalıcı olarak kullanıma kapatılabilir. Kalıcı kapatılanların açılması söz konusu değil. Fakat borcunu ödemediğinizden dolayı kullanıma kapatılan kredi kartları kullanıma açılmasında en az asgari tutarın ödenmesi baş rol oynar.
Ancak bu işin olumsuz yanları da var. Tüketicinin rahat alışveriş olanağı elinden alınmış olacak. Bugün için kredi kartı ile yapılan harcamaların yüzde 28’i taksitle yapılıyor. Giyim kuşam harcamalarında ortalama taksit sayısı altı. Taksit sayısı en fazla elektronik eşyalarda görülüyor. Onu mobilya, konaklama ve seyahat harcamaları izliyor. Bir de vade yapısına bakılırsa sekiz takside kadar olan harcamalarda ortalama tutar 330 TL civarında. Bunun üzerinde taksit sayısında ise ortalama tutar bin TL civarında.
Gıda ve Akaryakıt Harcamalarında Taksit
BDDK’nın yapmaya çalıştığı sınırlamalar yine gelir ile bağlantılı. Yapılan düzenlemelere göre, aylık olarak ödenmesi gereken toplam taksit miktarı, gelirin yüzde 50’sini aşamayacak. Diğer ülkelerde bu oran yüzde 35 ile 45 arasında değişiyor. Ekonomiyi yönetenler fazla sınırlamanın büyümeye olumsuz etki yapmasını istemiyorlar.
Bu arada bilindiği gibi halen gıda ve akaryakıt harcamalarına taksi yapılmıyor. Yeni düzenlemeler ile bu uygulama daha genişletilebilir.